Eiga bankarnir að greiða hluta verðtryggingarinnar?

Ég spurði Björgvin G. Sigurðsson, viðskiptaráðherra, út í verðtrygginguna á Alþingi í dag. Ég fór yfir þá alvarlegu stöðu sem blasir við íslenskum heimilum - mesta verðbólga í 20 ár sem þýðir gríðarlegan útgjaldaauka fyrir skuldug heimili. Það ætti því að vera öllum til hagsbóta að verðlag sé stöðugt hér á landi, rétt eins og í þeim löndum sem við viljum bera okkur saman við.

Ein meginástæða verðbólgunnar nú er mikið gengisfall íslensku krónunnar. Við því eiga heimilin í landinu fá svör. Bankarnir hafa hins vegar keppst við að færa eigið fé sitt úr krónum í erlenda gjaldmiðla og því ekki beinlínis beðið stórtjón af gengisfallinu, nema síður sé. Nærtækt er að líta til afkomu þeirra fyrstu sex mánuði ársins en þar er hagnaður þeirra talinn í tugmilljörðum. Hins vegar þarf almenningur að herða sultarólina og streða við að greiða af lánum sínum sem bera himinháa vexti og eru auk þess verðtryggð.

Ég innti ráðherra eftir því hvort að honum hugnaðist sú hugmynd að bankarnir taki á sig hluta af greiðslu verðtryggingarinnar þannig að fyrir hendi yrðu sameiginlegir hagsmunir allra aðila til að tryggja stöðugra verðlag hér á landi.

Hafa verður í huga að í dag tekur lántakinn á sig alla áhættu vegna verðbólgu og verður einn að greiða fyrir hana. Lánveitandinn sleppur hins vegar alveg, auk þess sem staðan á lánamarkaði er þannig að lánveitandinn hefur miklu sterkari stöðu en lántakinn.

Bankarnir eru stórir - drottnandi á markaðnum. Þeir geta haft mikil áhrif á verðbólguþróunina og því er mikilvægt að þeir sýni ábyrgð í þessu efni. Í dag er staðan þannig að þeir hafa í raun bæði belti og axlabönd.

Ráðherra gaf út þá yfirlýsingu að sjálfsagt væri að fara yfir þessi mál og hugsanlega að endurskoða fyrirkomulag þessara mála hér á landi. Ég fagnaði jákvæðum undirtektum ráðherra og vonast til að hann sýni frumkvæði í þessa átt. Ef svo reynist ekki vera mun ég fylgja málinu frekar eftir á vettvangi Alþingis.

Hér er svo sem ekki um einfalt mál að ræða - síður en svo. En mér finnst einboðið að stjórnvöld ráðist í vinnu við að skoða hvort þessi leið sé framkvæmaleg. 

Ég trúi ekki öðru en að að ráðherra neytendamála skoði þessi mál til hlítar. Málið er einfaldlega of stórt til þess að því sé stungið ofan í skúffu.