Sparisjóðirnir

 

Það væri sjálfsagt að bera í bakkafullan lækinn að fara að skrifa meira en gert hefur verið um þær efnahagshamfarir sem dunið hafa yfir að undanförnu.  Þær eru vitaskuld mál málanna og umræðuefni allra hvar sem maður kemur og miðað við stöðu mála þá er skiljanlegt að mönnum fallist hendur og hætti til að týna sér í svartnættinu. En á tímum eins og þessum er mikilvægt að gleyma ekki að horfa á það sem jákvætt er og vel gengur. Eitt af því sem teljast verður til jákvæðra tíðinda er gott gengi ýmissa minni innlánsstofnana, t.d. sparisjóða, sem starfa vítt og breytt um landið.

Það er ekki langt síðan það voru talin nánast algild sannindi að tími sparisjóðanna væri liðinn. Lausnarorðin voru sameining og hlutafélagavæðing og þeir sjóðir sem ætluðu sér að starfa áfram í þeirri mynd sem áður þekktist voru talin nátttröll sem óhjákvæmilega myndu steinrenna í dagrenningu alþjóðavæðingar fjármálakerfisins. Sannfæring flestra var sú að stærð væri styrkur en smæð þessara sjóða veikleiki sem gerði þá óstöðuga.

Atburðir undafarinna vikna hljóta að varpa nýju ljósi á þessi meintu sannindi. Stærstu viðskiptabankarnir hafa riðað til falls en litlir sjóðir halda sjó og vel það. Margir einstaklingar og fyrirtæki huga nú að því að færa viðskipti til þessara smærri fjármálastofnana sem reynst hafa betur í þrengingunum en risarnir.

Það er nefnilega svo með banka að stærðin skiptir ekki öllu máli. Litlir bankar og sparisjóðir verða að gera sér grein fyrir takmörkunum sínum og leitast við að breyta veikleikum sínum í styrkleika. Smæð ýmissa sparisjóða gerir það að verkum að þeir hafa ekki getað leyft sér að tefla í neina tvísýnu með sínar fjárfestingar og ávöxtun. Þeir hafa þurft að sníða sér stakk eftir vexti og hafa ekki getað tekið þátt í þeirri veislu sem staðið hefur sem hæst undanfarin ár. Viðskiptavinir þeirra þakka fyrir þetta í dag. Öryggi og lítil áhættusækni hefur verið leiðarljós þessara stofnana og það hefur nú gert meira en að vega upp ókosti smæðarinnar.

Er tími sparisjóðanna runninn upp? Ég held að það verði að varast að líta á atburði undanfarinna vikna sem fullnaðarsigur eins rekstrarforms yfir öðru, einhvern stóradóm um það hvernig haga verði bankaviðskiptum til frambúðar. Bankakerfið á Íslandi mun rísa að nýju og hér verða aftur starfræktir öflugir fjárfestingabankar sem munu keppa á alþjóðlegum vettvangi. Það verður hins vegar að læra af atburðum eins og þeim sem við höfum gengið í gegnum. Í mínum huga er einn stærsti lærdómur okkar sá að við verðum að búa sparisjóðum traust rekstrarumhverfi. Almenningur í landinu á skilið að hafa val um það hvort það vill treysta stórum bönkum eða litlum sparisjóðum í sinni heimabyggð fyrir fjármunum sínum. Stjórnvöld verða því að haga regluverki sínu þannig að það taki mið að þörfum bæði stærri og ekki síður smærri fjármálastofnana. Það ætti að verða fyrsta verk viðskiptaráðherra að huga að regluverki til að hlúa að sparisjóðunum. Þeir hafa svo sannarlega sannað gildi sitt fyrir almenning.

Icebank verður aftur Sparisjóðabanki Íslands